گروه تاریخ- رجانیوز: تاکنون کتاب ها و اسناد مختلفی درباره پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران منتشر شده است اما بدون تردید در میان همه آنها، کتاب خاطرات هسته ای حسن روحانی تحت عنوان «امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای» اهمیت ویژه ای دارد.
به گزارش رجانیوز، این کتاب اگرچه با هدف دفاع از عملکرد دو سال دیپلماسی دولت اصلاحات در پرونده هسته ای و مذاکرات با سه کشور اروپایی نوشته شده است اما به نظر می رسد زمانی که سال 91 این کتاب منتشر شد، هیچ گاه نویسنده آن تصور نمی کرد یک سال بعد در قامت رییس جمهور کشور قرار گیرد و جالب تر اینکه همان مشی سالهای 82 تا 84 را در عرصه دیپلماتیک تکرار کند.
شاید اگر آقای روحانی در آن برهه می دانست که قرار است تاریخ باز هم تکرار شود، اقدام به انتشار این کتاب نمی کرد یا لااقل از انتشار بخش های قابل توجهی از این کتاب صرف نظر می کرد اما تقدیر روزگار بر این بود که یک سال بعد از انتشار کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای، وی سکان مدیریت کشور را به دست گیرد و از قضای روزگار، همین کتاب تبدیل به یک منبع معتبر برای نقد عملکرد دولت یازدهم و تکرار اشتباهات گذشته شود.
در همین راستا، جهت بازخوانی تاریخ و تبیین این موضوع که درمذاکرات ژنو و لوزان نیز بسیاری از اشتباهات مذاکرات سعدآباد، بروکسل و پاریس در حال تکرار و همان مسیر ناکام در عرصه دیپلماسی در انتظار مردم و دولت است، رجانیوز طی سلسله گزارش هایی به بازخوانی مهم ترین بخشهای این کتاب می پردازد.
رییس جمهور در صفحه 154 کتاب امنیت ملی و دیپلماسی هسته ای با «بدبین» دانستن کسانی که سال 82 معتقد بودند موضوع هسته ای یک بهانه برای اروپا فشار به ایران است، می نویسد:
«ذهنیت بدبینانه دیگری هم وجود داشت مبنی بر اینکه امریکا همواره به دنبال تحریم ایران و یا حتی حمله نظامی است و موضوع هسته ای بهانه ای است که آن را رها نخواهند کرد ... اما ذهنیت من این بود که با صبر و تحمل و حوصله و تدبیر، هم با ژآنس می توانیم مسایل را حل کنیم و هم با اروپا می توانیم به نوعی توافق دست یابیم.»
این تعابیر در حالی از سوی آقای روحانی در کتاب خاطرات ایشان نوشته شده است که در ادامه همان کتاب، وی به شکست سلسله مذاکرات تیم مذاکره کننده هسته ای وقت با سه کشور اروپایی اشاره می کند و در نهایت تصریح می کند که ایران هر چقدر اقدامات اعتمادسازش را افزایش داد، در نهایت دستاورد قابل توجهی از سوی طرف مقابل کسب نکرد.
در واقع آقای روحانی صراحتا در این بخش از خاطراتش تاکید می کند که کسانی که معتقد بودند موضوع هسته ای یک بهانه برای طرف مقابل برای فشار به ایران است، نگاه بدبیانه ای به ماجرا داشتند اما گذر زمان در طول 12 سال اخیر نشان داد اتفاقا ذهنیت بدبیانه نسبت به دشمن به واقعیت نزدیک تر بوده است چرا که در این مدت علیرغم فراز و فرودهای فراوان و رفت و آمد دولت های مختلف در ایران و کشورهای اروپایی و همچنین اضافه شدن آمریکا به جمع مذاکره کنندگان، همچنان طرف مقابل حاضر به دست برداشتن از این بهانه برای فشار به ایران نیست.
در هر حال به نظر می رسد امروز نیز نگاه افرادی که به تعبیر آقای روحانی «بدبینانه» به دشمن نگاه می کنند به واقعیت نزدیک تر است و در حالی که دولت فعلی با خوشبینی به مذاکره با آمریکا ادامه می دهد و رییس جمهور نیز بارها و بارها اعلام کرده به نتیجه مذاکرات خوشبین است، همچنان طرف مقابل حاضر به حل ماجرا نیست و موضوع هسته ای را بهانه ای برای فشار بر ایران قرار داده است.
بیانات صریح رهبر انقلاب درباره لزوم «بدبینی» به دشمن و «بهانه» بودن موضوع هسته ای توسط آمریکا
گفتنی است رهبر انقلاب تاکنون بارها و بارها از لزوم عدم خوش بینی به دشمن در مذاکرات سخن گفته اند، از جمله بیانات ایشان در 12 آبان 92 که فرمودند:
« مذاکره در موضوعات خاص اشکالی ندارد؛ منتها گفتم من اعتماد ندارم،خوشبین نیستم به مذاکره، لکن میخواهند مذاکره کنند، بکنند؛ ما هم به اذنالله ضرری نمیکنیم. یک تجربهای در اختیار ملّت ایران است که...این تجربه ظرفیّت فکری ملّت ما را بالا خواهد برد.»
مقام معظم رهبری در همان دیدار درباره «بهانه» بودن موضوع هسته ای از سوی دشمن نیز می فرمایند:
«دشمنی آمریکا با ملّت ایران و با جمهوری اسلامی اصلاً حول محور هستهای نیست؛ این خطا است اگر خیال کنیم که دعوای آمریکا با ما سرِ قضیّهی هستهای است؛ نه، قضیّهی هستهای بهانه است؛ قبل از اینکه مسئلهی هستهای مطرح باشد، همین دشمنیها، همین مخالفتها از اوّل انقلاب بود؛ اگر یک روزی هم مسئلهی هستهای حل شد - فرض کنید جمهوری اسلامی عقبنشینی کرد؛ همانکه آنها میخواهند - خیال نکنید مسئله تمام خواهد شد؛ نه، ده بهانهی دیگر را بهتدریج پیش میکشند: چرا شما موشک دارید؟ چرا هواپیمای بدون سرنشین دارید؟ چرا با رژیم صهیونیستی بدید؟ چرا رژیم صهیونیستی را به رسمیّت نمیشناسید؟ چرا از مقاومت در منطقهی به قول خودشان خاورمیانه حمایت میکنید؟ و چرا؟ و چرا؟ و چرا؟ مسئله این نیست که اینها سرِ قضیّهی هستهای با جمهوری اسلامی اختلاف پیدا کرده باشند؛ نه، تحریم آمریکا از اوّل انقلاب شروع شد.»
در هر حال باز هم باید منتظر ماند و دید آیا خوشبین های به آمریکا و اروپا می توانند پس از ده ها دور مذاکره در نیویورک، ژنو، لوزان، مسقط و وین نتیجه درخور توجهی کسب کنند یا خیر؟