گروه بین الملل - رجانیوز: در حالی که رئیس جمهور برای کاستن از فشارها درباره چرایی عدم انتشار فکت شیت گفته است برگه ای که بلافاصله پس از مذاکرات لوزان در اختیار رسانه ها قرار گرفت فکت شیت ایرانی است، با این حال محتوای این برگه با اظهارات اعضای تیم مذاکره کننده ایران درارای تنقاضات بسیاری است.
رجانیوز در نظر دارد در سلسله گزارش هایی اطلاعات متناقض در برگه توجیهی وزارت امور خارجه ایران و اظهارات مقامات ایرانی درباره پارامترهای به دست آمده درمذاکرات لوزان را منتشر سازد.
در اولین این سلسله گزارش ها، تناقضات موجود در اظهارات مقامات ایرانی و برگه توجیهی وزارت خارجه درباره سرنوشت تحریم ها مورد بررسی قرار می گیرد.
***
در برگه ای که بلافاصله پس از مذاکرات لوزان از سوی تیم رسانه ای همراه ظریف در اختیار رسانه ها قرار گرفت و بعدها توسط رئیس جمهور فکت شیت ایرانی خوانده شد، درباره تحریم ها آمده است:
براساس راه‌حل‌های به دست آمده، پس از اجرایی شدن برنامه جامع مشترک اقدام، تمامی قطعنامه‌های شورای امنیت لغو خواهد شد و همه تحریمهای اقتصادی و مالی چندجانبه اروپا و یک‌جانبه آمریکا از جمله تحریمهای مالی، بانکی، بیمه، سرمایه گذاری و تمامی خدمات مرتبط با آنها در حوزه‌های مختلف از جمله نفت، گاز، پتروشیمی و خودرو سازی فوراً لغو خواهند شد. همچنین تحریم‌ها علیه اشخاص حقیقی و حقوقی، سازمان‌ها، نهادهای دولتی و خصوصی تحت تحریمهای مرتبط هسته‌ای ایران از جمله؛ بانک مرکزی، سایر مؤسسات مالی و بانکی، سوئیفت، کشتیرانی و هواپیمایی جمهوری اسلامی، کشتیرانی نفت به‌طور همه‌جانبه فوراً برداشته خواهند شد. همچنین کشورهای عضو گروه(1+5) متعهد هستند از وضع تحریمهای جدید در موضوع هسته‌ای خودداری نمایند.
اما نکته قابل تامل آنکه با رجوع به بیانیه مشترک مطبوعاتی ظریف – موگرینی و همچنین اظهارات مقامات ایرانی که پس از مذاکرات لوزان در برنامه های تلویزیونی و در جلسات دانشگاهی عنوان شده، مشخص می شود، وزارت خارجه در فکت شیت خود یا عمدا اطلاعات به منظور انحراف افکار عمومی ناصحیح منتشر کرده و یا آنکه اعضای تیم مذاکره کننده در جریان مذاکرات متوجه نشدند درباره تحریم ها بر سر چه مسائلی به توافق رسیدند.
در بیانیه ظریف – موگرینی در 3 بخش به موضوع تحریم ها اشاره شده است:
1)در این بیانیه آمده است: اتحادیه اروپایی ، تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با هسته ای را خاتمه می دهد.
نکته قابل توجه آنکه "خاتمه دادن" معنا و مفهمی کلی است و مشخص نیست منظور از این کلمه لغو تحریم ها است یا تعلیق آن و یا آنکه این نهاد با حفظ تحریم های گذشته ، پس از اجرای توافق جامع، تحریم جدید مرتبط با موضوع هسته ای وضع نمی کند.
2) در این بیانیه همچنین آمده است: ایالات متحده نیز اجرای تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای را، همزمان با اجرای تعهدات عمده هسته ای ایران به نحوی که توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی راستی آزمایی شود، متوقف خواهد کرد.
بر اساس این بخش از بیانیه ، توقف تحریم ها آمریکا به 2 قید اساسی مشروط شده است:
الف: تنها تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه مرتبط با هسته ای ایران از سوی آمریکا متوقف خواهد شد.
ب: توقف تحریم ها پس از راستی آزمایی بخش عمده ای از تعهدات ایران توسط آژانس صورت خواهد گرفت.
در بیانیه مشترک ظریف – موگرینی همچنین به موضوع قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل اشاره شده و آمده است: یک قطعنامه جدید شورای امنیت سازمان ملل متحد صادر خواهد شد که در آن برجام تائید شده، کلیه قطعنامه های قبلی مرتبط با موضوع هسته ای لغو خواهد گردید و برخی تدابیر محدودیت ساز مشخص، را برای یک دوره زمانی مورد توافق، لحاظ خواهد کرد.
علی اکبر صالحی در تبیین این بخش از بیانیه مطبوعاتی لوزان در جمع دانشجویان دانشگاه شریف گفت:در حال حاضر (درباره تحریم های شورای امنیت) بحث بر سر دو نوع تحریم است، تحریم تسلیحاتی و دیگری مساله تجهیزات و یا کالاهای اشاعه‌ای است که همچنان تحت مذاکره است. این دو نوع تحریم‌ها در حال بحث است که ایران روی چند ماه آنها روی چند سال نظر دارند، اما قطعنامه تجاری لغو می‌شود.
این بخش از اظهارات صالحی نشان می دهد برخلاف آنچه که در فکت شیت ایرانی آمده همه تحریم های شورای امنیت لغو نمی شود. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که بر اساس مذاکرات لوزان قرار است تمامی 6 قطعنامه قبلی شورای امنیت در یک قطعنامه تجمیع شود که این قطعنامه با تایید مقامات ایرانی مشروعیت پیدا می کند.
ظریف: تحریم ها در یک چارچوب زمانی برداشته می شود
اما اظهارات وزیر امور خارجه ایران نیز بیانگر آن است آنچه در فکت شیت آمده، حاوی اطلاعات دروغ است. محمد جواد ظریف در نشست خبری در لوزان سوئیس در 2 بخش از اظهارات خود به موضوع لغو تحریم ها اشاره شده است:
ظریف گفته است: براساس راه‌حل‌ها کلیه تحریم‌ها علیه کشورمان پایان می‌یابد و همزمان برنامه هسته‌یی ایران ادامه پیدا می‌کند، اما اقداماتی برای اطمینان سازی جامعه بین‌المللی انجام می‌گیرد.
مشخص است که وزیر امور خارجه ایران نیز تاکید می کند که لغو تحریم منوط به انجام اقدامات اطمینان ساز از سوی ایران است. این بخش از اظهارات ظریف اشاره ای به همان بخش از بیانیه مشترک وی با موگرینی دارد که توقف تحریم ها منوط به راستی آزمایی فعالیت های هسته ای ایران (اطمینان بخشی) کشورهای 1+5 است.
ظریف همچنین در اظهارات خود در نشست خبری گفته است: ما منتظر قطعنامه دیگری از سوی شورای امنیت سازمان ملل برای لغو تحریمهای گذشته هستیم. تحریمهای سایر کشورها هم باید یکباره و در یک چارچوب زمانی خاص برداشته شود و تلاش شود که دو طرف گام به گام و ماده به ماده راه‌حل‌ها را به جلو ببرند.
بنابر این بخش از اظهارات ظریف، تحریم های یک جانیه سایر کشورها بلافاصله لغو نخواهد شد، بلکه بر اساس یک جدول زمانبدی لغو می شود. نکته جالب توجه آنکه ظریف خود می گوید: تحریمهای سایر کشورها هم باید یکباره و در یک چارچوب زمانی خاص برداشته شود. این جمله وزیر امور خارجه دارای تناقض است چرا که برداشته شدن یکباره تحریم ها با برداشته شدن بر مبنای یک چارچوب زمانی خاص ، دو معنای متفاوت دارد.
باقی ماندن رژیم تحریم ها به روایت صالحی
اما علاوه بر این اظهارات رئیس سازمان انرژی اتمی در دانشگاه شریف بیانگر آن است آنچه که در برگه توجیهی وزارت خارجه ایران آمده با آنچه که مورد توافق قرار گرفته تفاوت های اساسی دارد.
رئیس سازمان انرژی اتمی روز دوشنبه 7 اردیبهشت سال جاری در همایش «انرژی هسته ای دیروز امروز و فردا» که در دانشگاه شریف برگزار شد با اشاره به مذاکرات هسته‌ای ایران و 1+5 گفت: ما در مورد تحریمهای آمریکا دو نوع تحریم داریم، یکی براساس فرمان ریاست جمهوری و برخی تصویب کنگره است که خود آنها دو نوع تحریم اولیه و ثانویه هستند. تحریم ثانویه همان تحریمهای فرامرزی است، مانند قانون داماتو. در مورد این تحریم‌ها بحث توقف است ؛ اما مورد تحریم اروپا لغو می‌شوند.
وی گفت: طبق توافق ما بایستی اقداماتی را روی زمین انجام دهیم و آنها اقداماتی قانونی انجام دهند. هر زمان که ما اقدامات خود را انجام دهیم، آمریکا و اروپا اقدامات قانونی را انجام می‌دهند، اقدامات ما روی زمین و اقدامات آنها روی کاغذ، پس از این مرحله تحریمهای اروپا و ثانویه آمریکا لغو می‌شوند. یعنی زمانی تحریم‌ها لغو می‌شوند که ما تعهدات را روی زمین انجام دهیم و آنها روی کاغذ اقدامات قانونی را انجام دهند.
وی در پایان افزود: اما در مورد اخذ تضمین‌های لازم از طریق عقد قراردادها و اعلامیه‌های دیگر در حال مذاکره است، مساله تضمین اقدامات طرف مقابل جزو دغدغه‌های ماست و مدنظر قرار دارد و بین امضا و اجرای توافقنامه ممکن است یکی دو ماهی فاصله باشد.
بر اساس اظهارات صریح علی اکبر صالحی پس از امضای توافق نهایی و پذیرش باززرسی های گسترده و محدودیت های اساسی برای برنامه هسته ای ایران که صعنت هسته ای کشورمان را به یک برنامه دکوری تبدیل می کند، بخش ناچیزی از تحریم ها علیه ایران برداشته می شود.
بر اساس اظهارات صالحی در صورت توافق نهایی تحریم ها موارد زیر است:
1) تحریم های تسلیجاتی و مساله تجهیزات و یا کالاهای اشاعه ای شورای امنیت همچنان پابرجا باقی ماند.
2) تعلیق تحریم های آمریکا شامل «تحریم های مالی و اقتصادی ثانویه» می شود.
3) تحریم های کنگره و فرمان اجرایی رئیس جمهور همچنان باقی می ماند.
4) توقف تحریم های ثانویه آمریکا منوط به راستی آزمایی تعهدات ایران از سوی آژانس شده است.
بنابر اظهارات صالحی، در بهترین شرایط ، ان چه که پس از توافق هسته ای قرار است به صورت همزمان برداشته شود ، تحریم های تجاری و مالی شورای امنیت است که اتفاقا اثرگذاری کمی در اقتصاد ایران دارد و در ازای آن یک قطعنامه جدید که از سوی مقامات ایرانی مشروعیت پیدا می کند و در آن قطعنامه تمامی محدودیت های قطعنامه های قبلی و همچنین محدودیت های در نظر گرفته شده برای برنامه هسته ای ایران در توافق نهایی ، در آن ذکر شده صادر می شود.
همچنین تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا همچنان به قوت خود باقی می ماند.
تناقض گویی مقامات دولتی درباره سرنوشت تحریم ها در حالی است که رئیس جمهور، وزیر امور خارجه و اعضای تیم مذاکره کننده ایران لغو همه تحریم ها را هدف مذاکرات عنوان کرده بودند. با این حال علی رغم امتیازات گسترده ای که در لوزان از سوی ایران به 1+5 ارائه شده ، هدف مذاکرات یعنی لغو همه تحریم ها محقق نشده است، برای همین برخی مقامات می کوشند با دادن آدرس غلط درباره سرنوشت تحریم ها درباره مذاکرات هسته ای «بردنمایی» کنند.
