نام: سید حسن آیت
تاریخ و محل تولد: 1317، نجف آباد اصفهان
تحصیلات: فوق لیسانس علوم اجتماعی،لیسانس ادبیات،لیسانس حقوق
محل خدمت: منتخب مردم اصفهان در مجلس خبرگان قانون اساسی و عضو هیئت رئیسه همین مجلس، منتخب مردم تهران در دوره اول مجلس شورای اسلامی، یکی از 7 نفر بنیانگذارحزب جمهوری اسلامی و اولین دبیر سیاسی همان حزب.
تاریخ و محل شهادت: 14 مرداد 1360 و 38 روز پس از انفجار تالار اجتماعات حزب جمهوری اسلامی.
چگونگی شهادت: با شلیک بیش از 60 گلوله، در اتومبیل شخصی‌اش و جلوی درب منزلش، هنگامی که قصد داشت برای حضور در جلسه بررسی صلاحیت وزرای دولت شهید باهنر در مجلس حضور یابد.

سخن از شهید آیت سخن از انقلابی است که یاران آن مظلومانه به شهادت رسیدند زیرا حاضر نشدند از محتوای اسلامی آن صرف نظر کنند.

سخن از شهید آیت سخن از نخبگانی است که جان خود را کف دست گرفته و به جنگ جریانی رفتند که در سبعیت و بی رحمی چیزی کمتر از اربابان صهیونیست و غربی و شرقی خود نداشتند.

سخن از شهید آیت سخن از آنانی است که به میدان نبرد بی‌امان با انحراف از آرمان های اسلامی انقلاب شتافتند.

سخن از آنانی است که عمارگونه به روشنگری پرداخته، امام خود را حتی برای یک لحظه تنها نگذاشته و در این راه به شهادت رسیدند.

روز 7 تیر سال 60 روز سختی برای آیت بود.
او در جلسه شورای مرکزی حزب جمهوری به سختی بر صلاحیت میر حسین موسوی برای تصدی پست وزارت امور خارجه دولت شهید رجایی شورید.
هنوز سخنان این شهید در آن جلسه به صورت کامل فاش نشده است اما هرچه بوده نشان از وجود مانعی جدی در برابر سیر صعودی میرحسین موسوی در نظام جمهوری اسلامی داشت.

شهید آیت که به حق یکی از نظریه پردازان سیاسی ایران است در رشته علوم اجتماعی به تحصیل پرداخت و در این رشته به درجه کارشناسی ارشد رسید.

او همچنین در رشته های ادبیات فارسی و حقوق هم مدرک کارشناسی گرفت. جالب توجه این‌که او در دانشکده ادبیات در رشته جامعه شناسی رتبه اول را بدست آورد و باید طبق روال برای ادامه تحصیل به خارج از کشور اعزام می گردید ولی همان زمان در سال 1338-1339 گروه های هوادار مصدق توسط فردی به نام دکتر صدیقی که در دانشکده علوم اجتماعی حضور داشت با اعمال نفوذ، حق او را تضییع و صرفا به خاطر افکار سیاسی این شهید، فردی دیگر را به جای او به بورس تحصیلی می‌فرستند.

شهید آیت نه فقط در جریان شناسی سیاسی بسیار متبحر بود بلکه در مورد رجال سیاسی و تاریخی معاصر ایران شناخت کاملی داشت، به گونه ای که اگر کسی به ایشان معرفی می شد بلافاصله سوابق فعالیت‌هایش در دوره های مختلف مجالس قبل از انقلاب، موضعگیری‌ها، کتاب‌های نوشته شده، عضویتش در گروه‌ها و تمام جزئیات زندگی او را بیان می کرد.

اینها نتیجه مطالعه بسیار عمیق و گسترده او در تاریخ معاصر ایران و ذهن قوی وی بود به طوری که یک نمونه از تلاش هایش مطالعه تمام روزنامه‌های موافق و مخالف که قبل از سی ام تیر 1320 به بعد انتشار یافته بود می‌باشد.
از گفتنی‌های دیگر در مورد این شهید، فعالیتش در ماجرای نهضت ملی شدن صنعت نفت است (که البته نویسنده، مطلبی در این مورد در مطالب منتشره از شهید نیافته است).

شهید آیت اولین حرکت اسلامی و موفق خود را با کمک بزرگانی چون شهید بهشتی در مجلس خبرگان قانون اساسی انجام داد و آن گنجاندن اصل مترقی ولایت فقیه در قانون اساسی بود.

شهید آیت همچنین اصرار داشت که نیروهای مسلح نیز باید تحت فرماندهی ولی فقیه باشند تا انقلاب اسلامی به سرنوشت نهضت ملی شدن صنعت نفت گرفتار نشود و اسیر کودتاهای صهیونیستی نگردد.

این گفته شهید آیت است که:
"ما باید ولایت فقیه را همچون سدی در برابر غرب‌گرایی درآوریم" و تجربه31 ساله انقلاب نشان داد که او با مطالعات و تلاش‌های علمی و عملی‌اش شناختی کامل از دشمن پیدا کرده بود.

این تلاش ها از همان ابتدا کینه او را در دل آمریکا و اذنابش عمیق کرد.
خدمت درخشان دیگر این نخبه شهید به همراه هم‌فکرانی چون شهید دیالمه، مخالفت صریح با رئیس جمهور شدن بنی صدر است که البته با ناکامی آنها مواجه شد، اما او از همان ابتدای ریاست جمهوری بنی صدر ملعون و حتی قبل از آن در افشا کردن خیانت‌های او نقش به سزایی داشت تا جایی که او را از عناصر کلیدی سقوط بنی‌صدر می دانند.

شناخت شهید آیت از بنی صدر که به دوران همکلاسی بودن با او در دانشگاه تهران باز می‌گشت نقش به سزایی در ایستادگی شهید آیت در برابر بنی صدر داشت.

شهید آیت کاندیداتوری بنی صدر را این‌چنین پیش بینی کرده بود:
"آنهایی که قانون اساسی را قبول ندارند و آن‌هایی که رئیس جمهوری را مترسک، در روزنامه(منظور روزنامه انقلاب اسلامی متعلق به خود بنی صدر) قلمداد می کنند، همین جا خود را کاندید ریاست جمهوری خواهند کرد".

پیش‌بینی‌های او براساس شناخت بود و اعتقاد داشت جلوتر از امام حرکت نمی‌کند، بلکه کوشش می‌نماید تا زمینه لازم را برای بیان رهنمودهای امام بوجود آورد.

اعتقاد دیگری که داشت و گذر زمان مهر تأیید بر آن کوبید، این بود که شهید آیت جبهه ملی، نهضت آزادی، سازمان مجاهدین خلق (منافقین) و سپس چپ‌های آمریکایی را حلقه‌های یک زنجیره واحد می دانست.

حلقه هایی که همراه با هم ولی هریک در زمان مناسب به حرکت درمی آیند و همگی هدفی واحد را پیگیری می کنند. همه آنها به دنبال نفوذ در رهبری انقلاب هستند تا در فرصت مناسب آن را منحرف و به دامان آمریکا بی‌اندازند.

این مسائل باعث گردید تا جریان راست  لیبرال (جبهه ملی، نهضت آزادی و بنی صدری‌ها) و چپ سوسیالیست (سازمان مجاهدین خلق) به همراه جریان پیچیده‌ی چپ‌های آمریکایی که او را متهم به بیان مسائل اختلاف‌انگیز و جلو زدن از امام می‌کردند عزم خود را جزم کنند تا ضربه‌ایی را که در مجلس خبرگان و تدوین قانون اساسی و سپس در ایستادگی‌های او در برابر بنی صدر از آیت خورده بودند جبران نمایند و او را از سر راه خود و رئیس جمهوری که امیدهای فراوانی به او بسته بودند بردارند، بنابراین دسیسه‌ای ناجوانمردانه تدارک دیدند.

این اولین رویارویی آنها با این شهید دانشگاهی و به عبارتی با پیروان راستین امام(ره) بود.

مطالب مرتبط: